Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm yer tutan ölkələrdən biridir. Xüsusilə İtaliya üçün strateji əhəmiyyət daşıyan enerji təchizatçısı rolunu oynayır. Statistik məlumatlara əsasən, Azərbaycan İtaliyanın ən böyük neft və ikinci ən böyük təbii qaz təchizatçısıdır. Bu mövqe ölkənin enerji sektorunun qlobal miqyasda nə qədər güclü olduğunu göstərir. İtaliya, enerji tələbatının böyük hissəsini idxal vasitəsilə təmin edir və Azərbaycanın zəngin enerji ehtiyatları bu boşluğu doldurmaqda əhəmiyyətli rol oynayır. 2021-ci ildə Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) vasitəsilə Azərbaycan təbii qazının Avropaya, o cümlədən İtaliyaya nəqli genişləndi. TAP, Azərbaycanın “Cənub Qaz Dəhlizi” layihəsinin bir hissəsi olmaqla, Avropanın enerji tədarükündə diversifikasiyaya böyük töhfə verir. Belə ki, Rusiya və digər böyük qaz təchizatçılarından asılılığı azaltmaq məqsədilə Azərbaycan Avropanın diqqətini cəlb edir. Azərbaycanın neft ixracatı da əhəmiyyətlidir. İtaliya Azərbaycanın ən böyük ticarət tərəfdaşlarından biridir və ölkəyə satılan neftin böyük bir hissəsi buraya göndərilir. Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) neft kəməri vasitəsilə Xəzər dənizindəki neft yataqlarından çıxarılan neft Avropa bazarlarına, o cümlədən İtaliyaya daşınır. İtaliya şirkətləri də Azərbaycanın enerji sektorunda fəal iştirak edir, birgə layihələr və investisiyalarla iki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlığı gücləndirir. Azərbaycanın enerji sektorunun inkişafı və qaz təchizatı infrastrukturunun genişlənməsi ilə İtaliya üçün strateji tərəfdaş olaraq önəmi daha da artır. Avropa ölkələri enerji təchizatında sabitlik və etibarlılıq axtarır və Azərbaycan bu sah ədə uzunmüddətli tərəfdaş kimi mövqeyini möhkəmləndirir. Bu əməkdaşlıq yalnız iqtisadi deyil, həm də geosiyasi əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycan İtaliyanın enerji təhlükəsizliyində mühüm oyunçu rolunu oynamağa davam edir. İki ölkə arasındakı əlaqələr, enerji tədarükü və ticarət əlaqələri ilə güclənir və gələcəkdə bu əməkdaşlığın daha da inkişaf edəcəyi gözlənilir. Azərbaycan Avropa İttifaqı ilə geniş enerji əməkdaşlığını inkişaf etdirir, bu da onu qitənin etibarlı enerji təchizatçısına çevirir. TAP və BTC kimi beynəlxalq layihələr Azərbaycanın enerji bazarlarında mövqeyini daha da gücləndirir. Xəzər dənizindəki zəngin neft və qaz yataqları Azərbaycanı dünya miqyasında əsas enerji oyunçularından birinə çevirir. Ölkənin geosiyasi mövqeyi də bu sahədəki strateji rolunu daha da artırır, çünki Azərbaycan həm Şərq, həm də Qərb üçün enerji körpüsü funksiyasını yerinə yetirir. Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi Avropanın enerji tədarükünü şaxələndirmək üçün mühüm addım hesab olunur və İtaliya bu layihədən ən çox fayda görən ölkələrdən biridir. Azərbaycanın enerji şirkətləri də İtaliya ilə uzunmüddətli müqavilələr imzalayaraq gələcəkdə enerji təchizatını daha da sabitləşdirir. Bu əməkdaşlıq yalnız enerji sahəsində deyil, digər iqtisadi və ticari sahələrdə də inkişaf edir. Azərbaycan İtaliya üçün həm də mühüm investisiya mərkəzi kimi çıxış edir, çünki İtalyan şirkətləri Azərbaycanda müxtəlif layihələrə sərmayə qoyur. Azərbaycan neftinin keyfiyyəti və təbii qazının sabit tədarükü İtaliya üçün enerji təhlükəsizliyini təmin edən əsas amillərdəndir. İki ölkə arasında güclü siyasi və diplomatik əlaqələr bu strateji əməkdaşlığın gələcəkdə daha da möhkəmlənəcəyini göstərir.
Sahil Əliyev,
YAP-ın gənc fəalı
