2024-cü il noyabrın 6-da Qırğızıstanın paytaxtı Bişkekdə Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) Dövlət Başçılarının 11-ci Zirvə Görüşü keçirildi. Türk dünyasının əhəmiyyətli liderlərinin bir araya gəldiyi bu tədbir, təşkilatın gələcək inkişafını müzakirə etmək, üzv dövlətlər arasında əməkdaşlığı dərinləşdirmək və ortaq maraqlar üzərində yeni strategiyalar formalaşdırmaq məqsədini daşıyırdı. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev də bu mühüm görüşdə iştirak edərək, həm Azərbaycan Respublikasının, həm də ümumilikdə türk dünyasının mövcud vəziyyəti və gələcək inkişafı haqqında dəyərli fikirlərini iştirakçılarla bölüşdü. Prezident İlham Əliyev çıxışına başlamazdan əvvəl, Türk Dövlətləri Təşkilatının son illərdə əldə etdiyi uğurları vurğuladı. O qeyd etdi ki, TDT-nin fəaliyyəti, yalnız türk dövlətləri arasında əlaqələri möhkəmləndirməkdən ibarət olmayıb, eyni zamanda təşkilatın beynəlxalq miqyasda da təsirini artırmağına və qlobal siyasətdə söz sahibi olmasına şərait yaradıb. İlham Əliyev, türk dünyası arasında həmrəyliyin təmini və əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinin, ümumi maraqların qorunması və bu maraqların beynəlxalq aləmdə effektiv şəkildə təmsil olunması baxımından müstəsna əhəmiyyətə malik olduğunu bildirdi. O, türk dövlətlərinin birliyinin yalnız iqtisadi, siyasi və mədəni sahələrdə deyil, həm də dünya miqyasında mövcud olan çağırışlarla mübarizədə müsbət təsir yaratdığını qeyd etdi. Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və digər türk dövlətləri arasında sıx əməkdaşlığın, bu ölkələrin birgə mübarizəsi və inkişafı üçün mühüm təkan verdiyini vurğuladı. Prezident, bu gün Türk Dövlətləri Təşkilatının artıq regional və qlobal problemlərə daha təsirli yanaşmağa qadir olduğunu və bu təşkilatın dünya siyasətindəki mövqeyini gücləndirmək üçün yeni imkanların yarandığını bildirdi. Prezident İlham Əliyev çıxışında Azərbaycan ilə digər türk dövlətləri arasında iqtisadi əlaqələrin möhkəmləndirilməsinin zəruriliyinə də toxundu. O, qeyd etdi ki, bu gün Azərbaycan və Türkiyə arasında strateji tərəfdaşlıq nümunə təşkil edir və bu modelin digər türk dövlətləri üçün də tətbiq edilə biləcəyini vurğuladı. Azərbaycan Şərq və Qərb arasında körpü rolunu oynayır və bununla da, türk dünyasının digər üzv ölkələri ilə iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi üçün mühüm bir imkan yaradıb. Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xətti, “Şərq-Qərb” nəqliyyat dəhlizinin inkişafı, həmçinin Azərbaycan və digər türk dövlətləri arasında sərbəst ticarət zonasının yaradılması təklifləri, bu istiqamətdəki müsbət inkişafları ön plana çıxardı. Bu layihələr, yalnız türk dünyası daxilində deyil, bütövlükdə Asiya və Avropa arasında ticarət və iqtisadi əlaqələri möhkəmləndirən mühüm vasitələrdir. Türk dövlətləri arasında əməkdaşlığın daha da dərinləşdirilməsi, xüsusən də energetika sahəsində də böyük əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan qaz və neft sahəsindəki resursları ilə türk dünyasının enerji təhlükəsizliyinə töhfə verməkdədir. Prezident İlham Əliyev, regional enerji layihələrinin, xüsusən “Cənub Qaz Dəhlizi”nin əhəmiyyətini vurğuladı və bu layihənin həm türk dövlətləri, həm də Avropa üçün strateji əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirdi. Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli şəkildə həll olunması və sülhün bərqərar edilməsi barədə geniş məlumat verildi. Prezident İlham Əliyev bu qələbənin yalnız Azərbaycan xalqı üçün deyil, bütün türk dünyası üçün bir uğur olduğunu, çünki bu türk dünyasının həmrəyliyinin və birliyinin təcəssümü idi.O, türk dövlətlərinin bu məsələ ilə bağlı göstərdiyi dəstəyə görə təşəkkür etdi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması istiqamətində türk dövlətlərinin sarsılmaz mövqeyini yüksək qiymətləndirdi. Eyni zamanda, regionda davamlı sülhün təmin olunması, münaqişələrin qarşısının alınması və hərtərəfli əməkdaşlıq mühitinin yaradılması üçün türk dövlətlərinin ortaq fəaliyyətinin vacibliyini vurğuladı. Prezident İlham Əliyev, Türk Dövlətləri Təşkilatının gələcəkdəki rolu və mövqeyinə də toxundu. O, qeyd etdi ki, türk dünyasının qarşısında duran çağırışlar, yalnız iqtisadi və təhlükəsizlik sahələrində deyil, həm də geosiyasi sahədə daha da genişlənir. Bu, həm də türk dövlətlərinin beynəlxalq əlaqələrində daha fəal və təsirli bir mövqe tutmağı tələb edir. Türk dövlətləri, öz maraqlarını müdafiə etmək və dünya miqyasında öz sözlərini demək üçün daha sıx əməkdaşlıq etməlidir. Prezident, TDT-nin gələcəkdə daha da güclənməsi və beynəlxalq aləmdə daha geniş tanınması üçün üzv ölkələr arasında əlaqələrin dərinləşdirilməsinin vacibliyini qeyd etdi. O, həmçinin türk dünyasının qarşılıqlı maraq doğuran məsələlərdə ortaq mövqedə olması və beynəlxalq təşkilatlarda birgə fəaliyyətin təşviq edilməsini təklif etdi. Prezident İlham Əliyevin Bişkekdəki çıxışı, Türk Dövlətləri Təşkilatının gələcəyi ilə bağlı müsbət bir perspektiv təqdim etdi. O, TDT-nin yalnız türk dünyasının deyil, ümumilikdə beynəlxalq aləmin dinamikasında mühüm rol oynamağa davam edəcəyinə inamını ifadə etdi. Türk dövlətləri arasındakı birliyin gücləndirilməsi, qarşılıqlı dəstəyin təmin olunması və strateji layihələrin həyata keçirilməsi, bu təşkilatın gələcəkdə daha da inkişaf etməsi və böyük uğurlar əldə etməsi üçün əsas amillərdən olacaq. Azərbaycan, bu təşkilatın lider dövləti olaraq, türk dünyasının inkişafı və həmrəyliyi istiqamətində öz məsuliyyətini artırmağa davam edəcək. TDT-nin gələcək fəaliyyətində Azərbaycanın rolu, həm regionda, həm də beynəlxalq səviyyədə mühüm rol oynayacaq.
Mirsadıq Səməndərli,
YAP-ın gənc fəalı
