Cəbrayıl şəhəri Azərbaycanın qədim, tarixi əhəmiyyətə malik bölgələrindən biridir. Bu şəhər həm strateji, həm də mədəni baxımdan ölkənin önəmli bölgələrindən biri hesab olunur. 1993-cü il avqust ayında erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilən Cəbrayıl, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindəki digər şəhərlərlə birlikdə ağır dövrlər yaşadı. Bu işğal nəticəsində şəhərin yerli əhalisi doğma torpaqlarından didərgin düşdü, mədəni və tarixi abidələr isə dağıdıldı və məhv edildi. İşğal illərində Cəbrayılda olan yaşayış binaları, təhsil müəssisələri və infrastruktur tamamilə məhv edilmişdir. Cəbrayıl şəhərinin azad olunması 2020-ci ilin İkinci Qarabağ Müharibəsi dövründə baş tutdu. 4 oktyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan Ordusu tərəfindən Cəbrayıl şəhəri düşmən işğalından azad edildi. Bu tarixi gün Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması istiqamətində mühüm mərhələ hesab olunur. Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycan Ordusunun qələbəsi xalqın uzun illər boyu gözlədiyi məqam idi. Cəbrayılın azad olunması təkcə hərbi zəfər deyil, eyni zamanda, oradakı tarixi və mədəni irsin də yenidən bərpasına doğru atılan ilk addım oldu. Azadlıqdan sonra Cəbrayılda genişmiqyaslı yenidənqurma işlərinə başlanıldı. Azərbaycan hökuməti bölgənin infrastrukturunu yenidən qurmaq üçün böyük sərmayə yatırdı. İlk növbədə şəhərin yol-nəqliyyat sistemi bərpa edildi. Yenidənqurma işləri çərçivəsində məktəblər, xəstəxanalar, mədəniyyət mərkəzləri və digər ictimai binalar inşa edilir. Cəbrayılda müasir texnologiyalarla təchiz olunmuş yeni yaşayış massivləri salınır və bu ərazilərə əhalinin qayıtması üçün əlverişli şərait yaradılır. Bununla yanaşı, şəhərin tarixi irsi də diqqətdən kənarda qalmır. Tarixi abidələrin və məscidlərin bərpası istiqamətində tədbirlər görülür. Azərbaycanın yenidənqurma siyasəti, yalnız infrastrukturun bərpası deyil, həm də mədəni və milli dəyərlərin qorunması ilə bağlıdır. Şəhərin simvolik məkanları arasında bir çox tarixi və dini abidələr yer alır, onların bərpası Azərbaycanın tarixi irsinin qorunması baxımından əhəmiyyətlidir. Bölgədə həyata keçirilən quruculuq işləri Cəbrayılın gələcəkdə müasir bir şəhərə çevriləcəyinə işarə edir. Azərbaycan hökuməti burada müasir kənd təsərrüfatı və sənaye müəssisələrinin inkişafı üçün xüsusi proqramlar hazırlamışdır. Yeni yollar və hava limanları tikilir, bu da bölgənin iqtisadi inkişafını sürətləndirir. Eyni zamanda, Cəbrayılın təbii resurslarının qorunması və səmərəli istifadəsi də diqqət mərkəzindədir. Gözəl təbiətə malik olan bu bölgə turizm potensialı ilə də diqqət çəkir və gələcəkdə turizm sektorunun inkişafı planlaşdırılır. Azad edilmiş digər ərazilərdə olduğu kimi, Cəbrayılda da minatəmizləmə işləri aparılır. Bu proses həm təhlükəsiz yaşayış üçün, həm də infrastrukturun bərpası üçün vacibdir. Bu işlər çərçivəsində bir çox mina və partlamamış hərbi sursat təmizlənmişdir, bu da şəhərin təhlükəsiz şəkildə inkişafına imkan yaradır. Cəbrayılın azad olunması və sonrakı dövrdə həyata keçirilən genişmiqyaslı quruculuq işləri Azərbaycan xalqı üçün böyük qürur mənbəyidir. Hər il 4 oktyabr Cəbrayıl şəhərinin işğaldan azad edildiyi gün kimi qeyd olunur və bu tarix Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda apardığı mübarizənin rəmzidir. Cəbrayılın azad edilməsi və bərpa prosesləri Azərbaycanın gələcək nəsilləri üçün mühüm tarixi dərsdir və bu qələbə Azərbaycan xalqının iradəsinin və birliyinin gücünü bir daha nümayiş etdirir.
Sahil Əliyev,
YAP-ın gənc fəalı
