Azərbaycanın tarixi yaddaşında 27 sentyabr xüsusi məna kəsb edir. 2020-ci ilin məhz bu
günündə xalqımız 30 ilə yaxın davam edən ədalətsizliyə son qoymaq üçün ayağa qalxdı.
Qarabağ münaqişəsinin kökləri Sovet İttifaqının süqut dövrünə gedib çıxır. 1988-ci ildən
etibarən Ermənistan silahlı qüvvələrinin və separatçı qüvvələrin hücumları nəticəsində
Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlarımız işğal edilməyə başlandı. 1990-cı illərin əvvəllərində
müharibə genişmiqyas aldı və 1994-cü ilin 12 mayında Ulu Öndər Heydər Əliyevin başçılığı
altında imzalanan atəşkəsə qədər davam etdi. Bu müddət ərzində Azərbaycanın Dağlıq
Qarabağ bölgəsi və ətraf rayonları. Nəticədə 1 milyona yaxın azərbaycanlı öz doğma
torpaqlarından didərgin düşdü, minlərlə mülki şəxs qətlə yetirildi, yüzlərlə kənd və şəhər
dağıdıldı, Azərbaycanın tarixi və mədəni irsi məhv edildi.
Münaqişənin həlli üçün müəyyən mexanizmlər formalaşdırılsa da, onlar nəticəsiz qaldı.
1992-ci ildə yaradılmış ATƏT-in Minsk Qrupu əsas vasitəçi qurum kimi tanınırdı, lakin illərlə
aparılan danışıqlar heç bir səmərə vermədi. Ermənistan status-kvonu qoruyaraq işğalı
davam etdirdi, böyük dövlətlər isə prosesin uzadılmasına göz yumdular. 1993-cü ildə
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurası 822, 853, 874 və 884 nömrəli
qətnamələri qəbul etdi və işğalçı qüvvələrin qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb etdi. Lakin
Ermənistan bu sənədlərə məhəl qoymadı, beynəlxalq təşkilatlar isə onların icrasını təmin
edə bilmədi. Beləliklə, Azərbaycan xalqı illərlə beynəlxalq hüququn bərpa olunacağı günü
gözlədi, amma ədalət yalnız 2020-ci ildə öz gücümüzlə bərpa edildi.
2020-ci ilin 27 sentyabrında başlayan və 44 gün davam edən Vətən müharibəsi Azərbaycan
tarixinin ən mühüm dönüş nöqtələrindən birinə çevrildi. Ali Baş Komandan İlham Əliyevin
düzgün və qətiyyətli siyasəti, ordumuzun gücü, xalqımızın həmrəyliyi və əzmi “dəmir
yumruq” kimi birləşərək düşmən üzərində tarixi qələbə qazandırdı. Bu, yalnız hərbi əməliyyat
deyildi, həm də diplomatik uğur idi. Azərbaycanın haqq səsi bütün dünyaya çatdırıldı,
beynəlxalq hüququn prinsipləri və BMT qətnamələri faktiki olaraq həyata keçirildi. 30 illik
həsrət sona çatdı, işğal altındakı torpaqlarımız azad edildi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyü
bərpa olundu.
Lakin bu qələbə böyük fədakarlıq bahasına başa gəldi. Minlərlə igid oğullarımız şəhidlik
zirvəsinə ucaldı, onların qəhrəmanlığı və qanı ilə yazılmış tarix bu gün müstəqilliyimizin və
azadlığımızın ən möhkəm dayağıdır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin
qərarı nəticəsində 27 sentyabr “Anım Günü” kimi qeyd olunur və bu gün hər il xalqımız
şəhidlərimizin müqəddəs xatirəsini ehtiramla yad edir.
27 sentyabr həm kədərin, həm də qürurun günüdür. Qarabağ uğrunda verilən mübarizə
sadəcə torpaqların qaytarılması deyildi, bu həm də milli ləyaqətin, tarixi ədalətin və
dövlətimizin gücünün təsdiqi idi. Şəhidlərimizin ruhu qarşısında baş əyərək, bu gün biz həm
qələbəni, həm də fədakarlığı birlikdə xatırlayırıq.
Müşərrəf Kərimli
YAP-ın gənc fəalı
